کلاغها همیشه در داستانهای نویسندگان مختلف حضور داشتهاند و دارند. کلاغها نماد شومی، خبر بد و ناگوار هستند. اما این کلاغهای راوی در این سه گانهی وقایع کلاغیه شیرین زبان و دانا و متفاوت از هر آنچه دربارهی کلاغها در ذهنمان جا گرفته است.
وقایع کلاغیه سه کتاب یا همان سه گانه ای است به قلم «کلم مارتینی»
وقایع کلاغیه اول: خودسران
وقایع کلاغیه دوم: طاعون زدگان
وقایع کلاغیه سوم: نجات یافتگان
مترجم در مقدمه این کتاب نوشته: «این کتابها کلیله و دمنههای معاصر هستند: رمانهایی از زبان کلاغها که حرفهای زیادی برای زندگی و زمانه امروز ما آدمها هم دارند، حرفهایی که به راستی محدوده سنی و جغرافیایی نمیشناسند.»
نویسنده برای خلق دنیای کلاغها به گونهای که به شکلی استعاری تداعیکننده زندگی فردی و اجتماعی انسانها باشد، تجربه دشواری را به سامان رسانده که علاوه بر تبحر در نویسندگی نیازمند تحقیقات دامنهداری در رابطه با زندگی کلاغها بوده است.
اگر چه نویسنده کتابش را به گونهای نوشته که نوجوانان مخاطب اصلی آن محسوب میشوند، اما همانگونه که مخاطب «شازده کوچولو» محدود به گروه سنی کودک نیست، «وقایع کلاغیه» نیز کتابی خاص یک گروه سنی مشخص نیست. بیآنکه قصد قیاس در نظر باشد از منظر مخاطب شناسانه، کلم مارتینی همانند آنتوان دوسنت اگزوپری اثری خلق کرده که هرکس به فراخور سن و سال، تجربیات شخصی، نوع نگاه به زندگی و … از خواندن این کتاب لذت برده و از محتوای آن بهرهمند میشود و خلاصه اینکه نمیتوان مخاطب کتاب را در گروه سنی خاصی محدود کرد.
دیگر ویژگی مهم این اثر محدود نبودن جغرافیای مخاطبان آن است. وقایع کلاغیه به اغلب زبانهای مهم دنیا ترجمه شده و با اقبال فراوانی روبرو شده است. این ویژگی ریشه در «جهان کلاغی» ساخته شده در کتاب است! دنیایی فانتزی پر از تمثیل و استعاره که کیفیتی جهان شمول دارد، بخصوص که نویسنده روی وجوهی از زندگی توجه دارد که فراگیر است و به منطقه و محل خاصی وابستگی ندارد.
دشواری نوشتن چنین اثری، بیشک با دشواری ترجمه نیز همراه بوده است. به خصوص اینکه نویسنده در فرم روایت و همچنین نثر کتاب از شگردهایی استفاده کرده که حکایت از بسنده نکردن او به ارائه اثری غنی در محتوا و همراه ساختن این توفیق، با ظرافتهای روایی و همچنین زبانی است.
در کتاب نخست (خودسران) راوی، کلاغ پیرِ سی و هشت سالهای است که در جمع کلاغهای خاندانش که همانند مجمعی سالانه تشکیل شده سخن میگوید، کلاغی که به دلیل سنش حافظه جمعی و تاریخی این خاندان محسوب میشود. کسی که در حکم تاریخ نانوشته و زنده این قوم بر رمان سایه انداخته است. داستان اگرچه از دید این کلاغ به زبان اول شخص روایت میشود اما گاه با افزوده شدن خرده روایتهایی که از زبان همین راوی در مورد کلاغهای دیگر بازگو میشود، روایت شکل دانای کل پیدا کرده و در نهایت فضایی چند صدایی برای رمان تشکیل میدهد.
در کتاب دوم (طاعون زدگان) و کتاب سوم (نجات یافتگان) هم این ساختار دنبال شده است؛ دو کلاغ دیگر راوی این دو رمان هستند؛ شکل روایت و محتوای آنها نزدیکیهایی باهم دارند؛ اما مضمون داستانها متفاوت است.
نثر رمان و وجوه زبانی خاص آن از ویژگیهای ممتاز و در خور اعتنای کتاب است، اهمیت این نثر در بکارگرفتن آن برای توصیفها و دیالوگها از زبان کلاغها در موقعیتهای گوناگون است. از زیبایی و آهنگ موجود در آن که بگذریم، واژه سازیهای خاص این رمان بازیهای زبانی جذابی را تدارک دیده است.
برای دیدن ظرایف کار نویسنده و همچنین زحمت و حسن سلیقه مترجم (در بازسازی این واژهها در زبان فارسی)، بهترین گواه واژهنامههای ابتدای کتاب است که تحت عنوان ترکیبات کلاغیِ برساخته نویسنده / مترجم (به قیاس اصطلاحات آدمیزادی) منتشر شده است.
نویسنده به اقتضای کلاغ بودنِ راوی این داستانها ترکیباتی متناسب با دنیای پرندگان ساخته که در اول هر سه جلد فهرستی از معادلهای فارسی این ترکیبات و معنایشان آمده است. همانند «این بال آن بال کردن» به معنای «معطل کردن، تعلل کردن (به قیاس این دست آن دست کردن).» و یا «موی منقار کلاغی شدن» به معنای «مزاحم کلاغی شدن/ کلاغی را کُفری کردن (به قیاس موی دماغ کسی شدن).
نمونهای از متن کتاب: «نشسته بودیم میان درختانی وسط آدمآبادی درندشت. گریخته از آتش و اضطرابی که موج میزد در آن آدمدانی که در حال فرو ریختن بود … »(نقل از الف کتاب)
برای خرید رمان وقایع کلاغیه(خودسران) کلیک کنید
برای خرید کتاب وقایع کلاغیه( طاعون زدگان) کلیک کنید
برای خرید کتاب وقایع کلاغیه ( نجات یافتگان) کلیک کنید