«شب مادر» رمانی است نوشته‌ی نویسنده‌ی طنزنویس آمریکایی «کورت ونه گات» که در سال ۱۹۶۱ برای اولین بار به چاپ رسید. عنوان این کتاب از فاوست اثر گوته گرفته شده‌است. این رمان داستان هاوارد کمپبل است که در پایان جنگ جهانی اول به آلمان رفت و سپس به عنوان مبلغ نازی‌ها فعالیت کرد. راوی، خود کمپبل است.
ماجرا از این قرار است که: کمپبل بعد از مهاجرت والدینش بر خلاف میل آنها در آلمان می‌ماند و به نوشتن نمایشنامه ادامه می‌دهد. به دلیل این که از پدر و مادری آریایی به دنیا آمده‌است، اسما او را متعلق به حزب نازی می‌دانند. در عین حال به او پیشنهاد جاسوسی برای ارتش ایالات متحده می‌شود و بعدها وی اطلاعات را به صورت رمز از رادیو برای آمریکایی‌ها اعلام می‌دارد. همسر او در میانه‌ی جنگ به شرق آلمان می‌رود و به هاوارد خبر می‌رسد که او احتمالاً در آنجا کشته شده‌است. بعدها هاوارد توسط نیروی نظامی ایالات متحده دستگیر می‌شود و با وساطت وارتنن، افسری که به او پیشنهاد جاسوسی کرده بود، آزاد و به آمریکا فرستاده می‌شود.
اما مضمون اصلی شب مادر مساله‌ی هویت است. همه‌ی آدم‌های رمان دو یا بیش از دو شخصیت دارند: اینان کدام یک از این دو شخصیت‌اند؟ یکی؟ هر دو؟
پیام کتاب همان جمله‌ای که ونه‌گات در ابتدای کتاب و حتی قبل از شروع داستان صریح و مستقیم می‌نویسد: مراقب باشید که به چی تظاهر می‌کنید چون در واقع شما همان چیزی هستید که بهش تظاهر می‌کنید…
از کتاب شب مادر:
«گفتم توی دنیا دلایل زیادی میشه برای جنگیدن پیدا کرد اما نفرت بی قید و شرط به هیچ وجه بهانه ی خوبی برای جنگ نیست و بدتر از آن این که کسی فکر کنه خداوند قادر متعال شریک نفرت او هست. شر مگر کجا هست؟ شر بخش عمده وجود هر انسانیست که خداوند را شریک نفرت خود میداند. شر آن بخش از وجود هر آدمیست که هر نوع زشتی برایش جذاب و زیباست»
