دانلود تاریخ ادبیات ایران (نثر، قرن 10، 11 و 12)
مجموعه کتاب‌های «تاریخ ادبیات ایران» حاصل پنجاه سال تحقیق و پژوهش توسط «دکتر ذبیح‌الله صفا» است. مجموعه‌ای که کامل‌ترین و منظم‌ترین کتاب در زمینۀ تاریخ ادب فارسی از قرن سوم تا میانۀ قرن دوازدهم را شامل می‌شود. در این مجموعه هر آنچه با ادبیات فارسی ارتباط دارد و بر آن تأثیر گذاشته یا از آن تأثیر پذیرفته بررسی شده است. بحث‌های سیاسی، اجتماعی و مذهبی به صورت مفصل و انواع متون ادبی، علمی، مذهبی و هر آنچه «ادبیات» است معرفی شده، همراه با معرفی شاعران، نویسندگان و بزرگان ادبیات فارسی در هر دوره و عصر تاریخی.
«مجموعه تاریخ ادبیات در ایران اولین بار در سال ۱۳۳۲ منتشر شد و پس از آن در بیش از نیم‌قرن اخیر پیاپی تجدید چاپ شده است.
این مجموعه در پنج جلد و هشت کتاب در نزدیک به ۶ هزار صفحه با بهره‌گیری از منابع گوناگون و نسخه‌های خطی کتابخانه‌های مختلف جهان منتشر شد.
زمانی که استاد صفا به‌نگارش این اثر پرداخت، بیشتر کتاب‌های تاریخ ادبیات ایران را شرق‌شناسان تدوین و تالیف کرده بودند و محتوای تذکره‌ها نیز از طرفی محدود و از طرفی دیگر فاقد دقت علمی و تاریخی و جنبه انتقادی بود.
صفا همان اندازه که ادب و فرهنگ ایران و فارسی را می‌شناخت، نسبت به لحظه‌ها و دقایق تاریخی ایران هم آگاه بود و اثر او در تاریخ ادبیات از جامع‌نگری سنجیده‌ای برخوردار است.
در آغاز هر دوره تاریخی – ادبی، صفا به ترسیم دورنمای اوضاع و احوال آن دوره و تأثیر عوامل مختلف اجتماعی، سیاسی و دینی می‌پردازد و پس از این که خواننده را با موقعیت زمانی مورد نظر آشنا کرد، ادبیات آن دوره را بررسی می‌کند و سپس شاعران و نویسندگان را معرفی و نمونه ای از آثارشان را ذکر می‌کند.» (نقل از سایت ایران‌کتاب)
در این سایت (درسیّات، ادبیات) جزوه‌هایی تهیه شده که براساس مجلدهای مختلف بر قرون مختلف تقسیم‌بندی کرده‌ایم. همچنین تاریخ ادبیات نثر فارسی را از تاریخ ادبیات نظم فارسی مجزا ارائه می‌دهیم.
جزوه تاریخ ادبیات نثر (قرن چهارم تا هشتم) را از اینجا دانلود کنید
جزوه تاریخ ادبیات نثر از (قرن نهم تا دهم) را از اینجا دانلود کنید
جزوۀ حاضر تاریخ ادبیات نثر قرن دهم، یازدهم و دوازدهم را شامل می‌شود که آخرین جلد از مجموعه هشت جلدی تاریخ ادبیات ایران، تالیف دکتر ذبیح الله صفا است. این کتاب حجیم و مهم یکی از منابع اصلی کنکور ارشد و دکترای ادبیات فارسی است. فهمیدن و یادگیری این درس کمک شایانی به شما در کنکور خواهد کرد.
در این جزوات خلاصه‌وار به صورت تیتر، از کوچکترین نکات مهم تا نقاط عطف زندگی ادیبان و … از نکات برگزیده سیاسی و وضع اجتماعی و دینی تا برخی تعاریف مرتبط با واژگان یا معرفی کتاب‌هایی در موارد خاص برای مطالعۀ بیشتر را خواهید خواند.
منبع موردبهره در تهیۀ جزوات، کتاب تاریخ ادبیات ایران به تلخیص «دکتر محمد ترابی» است که زیرنظر دکتر صفا نگارش و تدوین شده است. این جزوه از جلد پنجم و چاپ هشتم کتاب مذکور است. (یعنی ما خلاصه را بازهم خلاصه‌تر کرده‌ایم.) 🙂
نمونه‌ای از متن جزوۀ 60 صفحه‌ای تاریخ ادبیات نثر از قرن دهم تا میانۀ قرن دوازدهم:
«وضع دانش‌های ادبی:
دانش‌های ادب فارسی (در حد مطالعۀ عمومی)
بی‌توجهی به زبان و ادب فارسی
احیای مجدد زبان عربی و فنون وابسته به آن
زبان فارسی در دربارهای روم و هند مقام و مرتبۀ خود را حفظ کرد (در دربار گورکانیان هند زبان رسمی دربار، زبان اهل ادب و علم و سیاست و دین بود/ کتاب‌های آنان به فارسی و ترکی تالیف می‌شد)
فرهنگ‌های فارسی ( تشویق پادشاهان تیموری هند/ رواج زبان پارسی در هند و روم و آسیای مرکزی)
چندین لغت‌نامۀ مشروح ( مولفان یا هندی بودند ایرانی و ساکن هند)
فن‌لغت‌نامه‌نویسی فارسی بسیار است (در هند و هندنشین‌ها)
فرهنگ‌های معروف این عهد:
تحفه‌السعاده یا فرهنگ سکندری (مولانا محمود/ معروف به سکندر ثانی/ واژه‌های دری، پارسی، ترکی، فرارودی[1] و گاهی عربی)
مؤید الفضلا (محمد لاد/ پارسی، عربی، ترکی)
تحفه‌الاحباب (حافظ اوبهی/ باب‌های کتاب بنابر حرف‌های اول و آخر واژه‌ها تنظیم شده)
مدارالافاضل (الله‌داد فیضی/ مشخص‌کردن ریشۀ واژه‌ها / عربی، فارسی، ترکی)
سرمۀ سلیمانی (تقی‌الدین محمد اوحدی بلیانی/ واژه‌های دشوار فارسی / نام‌های تاریخی و جغرافیایی و داروها و…)
[1] ماورالنهر…»
به سمت رویاهایت قدم بردار!
باعشق 🙂